ΔΙΚΟΙΝΟТΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΓΙΑ ТΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Αν και πάντα αποφεύγω να συγκρίνω μορφές, είδη, όργανα, συνθέτες ή έργα στη μουσική και να κάνω διακρίσεις όπως “το καλύτερο” ή “το αγαπημένο μου”, το θαυμασμό και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μου για τη χορωδιακή μουσική δεν θα μπορούσα να αρνηθώ. Η χορωδιακή μουσική για μένα είναι κάτι ξεχωριστό, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ίσως επειδή χρησιμοποιεί την ανθρώπινη φωνή, το ωραιότερο όργανο στον κόσμο ή ίσως για την αδιαμφισβήτητη δύναμη του «λόγου». Ως άτομο όμως που έχει αφομοιώσει την ενόργανη μουσική κουλτούρα γνωρίζω πολύ καλά ότι η μουσική, η οποία αποτελεί γλώσσα από μόνη της, δεν χρειάζεται τις λέξεις, και γι’ αυτό πιστεύω πως η αγάπη μου για τη χορωδιακή μουσική δεν σχετίζεται με το “λόγο”. Μάλλον το μυστικό βρίσκεται, στο πιο όμορφο όργανο στον κόσμο· την ανθρώπινη φωνή …
Η χορωδία στην οποία θα προσπαθήσω να αναφερθώ σ’ αυτό το άρθρο, είναι πολύ ξεχωριστή. Γιατί σ’ αυτή τη χορωδία ακούει κανείς όχι μόνο την ομορφιά της ανθρώπινης φωνής, αλλά και την ομορφιά της ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΓΑΠΗΣ, την ομορφιά της ΕΙΡΗΝΗΣ: Στα τούρκικα ονομάζεται KIBRIS’TA BARIŞ İÇİN İKİ TOPLUMLU KORO, στα ελληνικά: ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗ ΚΥΠΡΟ, η καρδιά μου όμως την έχει ονομάσει: ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ…
Τη χορωδία αυτή την οποία αποτελούν άνθρωποι των δυο μεγαλύτερων κοινοτήτων της Κύπρου (Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι) που έδωσαν τα χέρια για να τιμήσουν τη φιλία αντί την εχθρότητα, την αγάπη αντί το μίσος, την ειρήνη και την αδελφότητα, αντί τον πόλεμο. Είχα την ευκαιρία να την ακούσω για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ του Τσανάκκαλε που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 7-12 Ιουλίου 2015. Όπως και οι χορωδοί της, οι μαέστροι εκπροσωπούν τις δύο κοινότητες. Σε αντίθεση με άλλες χορωδίες έχει δύο μαέστρους: τον Τουρκοκύπριο μαέστρο κ. Kürşat TİLKİ και την Ελληνοκύπρια μαέστρο κα Λένα ΜΕΛΑΝΙΔΟΥ.
Ιδρύθηκε το 1997 κι άρχισε να δουλεύει, αρχικά στη Ουδέτερη Ζώνη (που είναι υπό την ευθύνη δύναμης του ΟΗΕ) στη Λευκωσία. Από το 2000 οι πρόβες και οι παραστάσεις γίνονταν στο μεικτό χωριό Πύλα της επαρχίας Λάρνακας, το οποίο απέχει περίπου σαράντα πέντε χιλιόμετρα από τη Λευκωσία. Ας σημειωθεί ότι αποτελεί τον μοναδικό τόπο στην Κύπρου όπου ζουν Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι μαζί. Η χορωδία μετά το 2003 που άρχισαν οι διελεύσεις από τη μια πλευρά στην άλλη συνέχισε τις εργασίες της στο ξενοδοχείο Ledra Palace στην Ουδέτερη Ζώνη του ΟΗΕ στη Λευκωσία.
Οι χορωδοί της δικοινοτικής χορωδίας:
Το ρεπερτόριο της αποτελείται κυρίως από τραγούδια στην ελληνική και στην τουρκική κυπριακή διάλεκτο που αντικατοπτρίζουν την κυπριακή μουσική κουλτούρα, και τραγούδια στα τουρκικά, στα ελληνικά ή σε άλλες γλώσσες που εμπεριέχουν μηνύματα ειρήνης, αγάπης, αλληλεγγύης και συμφιλίωσης. Τραγουδούν τα τραγούδια τους υπό τη διεύθυνση των δύο μαέστρων εναλλάξ. Στο φεστιβάλ λοιπόν όταν άρχισε να παίζει το τραγούδι «Η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο», τραγούδι με στοίχους της Τουρκοκύπριας ποιήτριας και συγγραφέα Neşe YAŞIN και μουσική του Ελληνοκύπριου συνθέτη Μάριου TOKA, (Μάριος Τόκας, 1954-2008) είμασταν όλοι όρθιοι.
Το τραγούδι που τραγουδήθηκε και στις δυο γλώσσες έλεγε: Λένε πως ο άνθρωπος πρέπει την πατρίδα ν’ αγαπά, έτσι λέει κι ο πατέρας μου συχνά, η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο, ποιο από τα δυο κομμάτια πρέπει ν’ αγαπώ;
Η χορωδία ήταν επίσης πολύ όμορφη πάνω στη σκηνή. Μέσα στα λευκά τους ρούχα θύμιζαν λευκά περιστέρια. Καθώς όμως ακούγαμε αυτό το κομμάτι που αγγίζει την καρδιά, η εικόνα των χορωδών άρχισε να θολώνει και να σβήνει· γιατί τα δάκρυα δε σ’ αφήνουν να δεις…
Εμπνευσμένος από αυτούς τους ωραίους ανθρώπους θέλησα κι εγώ να γράψω ένα κομμάτι για την ξεχωριστή αυτή χορωδία. Μετά το φεστιβάλ, έγραψα το κομμάτι με τίτλο “Καρντάσι μου Γιώργο / Αδερφέ μου Μεχμέτ, το οποίο θα τραγουδηθεί στα ελληνικά και στα τουρκικά. Στον τίτλο του τραγουδιού χρησιμοποίησα αυτά τα ονόματα που είναι συμβολικά και για τις δύο κοινότητες. Οι Τουρκοκύπριοι χορωδοί τραγουδούν στα τουρκικά απευθυνόμενοι στο συμβολικό όνομα Γιώργος, και οι Ελληνοκύπριοι χορωδοί επαναλαμβάνουν τα ίδια λόγια στα ελληνικά απευθυνόμενοι στο συμβολικό όνομα Μεχμέτ. Τη μετάφραση των στίχων στα ελληνικά και την προσαρμογή τους στη μουσική έκαναν φίλοι από τη χορωδία. Λόγω του χρόνου που χρειάστηκε για όλα αυτά και της υποχρεωτικής διακοπής των εργασιών της χορωδίας λόγω της πανδημίας που ακολούθησε, δεν έγινε ακόμη δυνατή η ηχογράφηση του κομματιού, αλλά η αγαπητή Ανδρομάχη Πιερίδου, μέλος της χορωδίας έκανε μια πρώτη ανάρτηση στο youtube ενός βίντεο με τουρκικούς και ελληνικούς στίχους και τους ψηφιακούς τόνους των παρτιτούρων για πιάνο και των παρτιτούρων για χορωδούς του κομματιού, ντύνοντας το με φωτογραφίες κατάλληλες για το περιεχόμενο των στίχων. Θέλω να ευχαριστήσω την αγαπητή Ανδρομάχη Πιερίδου και όλους τους φίλους που συνέβαλαν στην προσπάθεια προσαρμογής των στίχων στα ελληνικά. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο από τον παρακάτω σύνδεσμο.
Παρόλο που έχω γράψει για την όμορφη αυτή χορωδία ένα τραγούδι κατάλληλο ως προς τους στίχους, τη μουσική και τη σύνθεση, για μένα το τραγούδι-σύμβολο της χορωδίας παραμένει αυτό με τον τίτλο «Η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο» … Το 2015 όταν κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ η χορωδία τραγουδούσε σε μια συναυλία δρόμου δεν μπόρεσα ν’ αντισταθώ στην επιθυμία να το τραγουδήσω μαζί τους. Πήδηξα στη σκηνή και (χέρι -χέρι με τον αγαπητό Κώστα Χριστοδουλίδη) πήρα θέση στα δεξιά της τελευταίας σειράς τραγουδώντας μαζί τους. Η αυθόρμητη αυτή κίνηση μου πρέπει να ευχαρίστησε και τους ίδιους· στη συναυλία στην Κύπρο ένα χρόνο αργότερα, καθώς η ορχήστρα ετοιμαζόταν να το τραγουδήσει, η μαέστρος της χορωδίας, αγαπητή Λένα ΜΕΛΑΝΙΔΟΥ, μου έγνεψε να ενταχθώ στη χορωδία. Τρέχοντας πήρα την παλιά μου θέση(!) και έζησα για άλλη μια φορά αυτή την ευτυχία τραγουδώντας με τον Κώστα πλάι πλάι. Θα ήθελα να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά τους αγαπητούς Λένα Μελανίδου και Kürşat Tilki και όλους τους χορωδούς φίλους μου για την όμορφη αυτή χειρονομία που τόσο με τίμησε και μου πρόσφερε τόση χαρά. Με αυτή την ευκαιρία, θέλω να το φωνάξω στους αγαπημένους μου φίλους από πολύ μακριά· όταν πρόκειται για αυτό το τραγούδι στη συναυλία τους, δεν πρέπει να με ξεχνούν, θα είμαι πάντα ανάμεσά τους …
Την ώρα που τρέχω στη θέση μου(!). Στην τελευταία σειρά της χορωδίας και τραγουδώντας το τραγούδι “My Homeland has been divided in two“, στη συναυλία του 100 Voice Choir School Winter Camp που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο μεταξύ 1-5 Φεβρουαρίου 2016.
Η αγαπημένη σύζυγός μου Deniz, ζωγράφισε επίσης μια εικόνα της χορωδίας κατά τη διάρκεια της σκηνικής παρουσίας της στο Φεστιβάλ Χορωδιών 2015 Τσανάκκαλε. Ο πίνακας που παρουσιάζει το φως της αγάπης που εκπέμπει η χορωδία, αγαπήθηκε τόσο που τον χρησιμοποίησαν ως σύμβολο σε πολλές περιπτώσεις.
Δικοινοτική χορωδία (Deniz Atalay)
Στη συναυλία του Winter Voice Choir School (2016) Winter Camp, η χορωδία μας τίμησε μαζί με τη σύζυγο μου Deniz με την ευγενική χειρονομία να μας καλέσει στη σκηνή.
Η χορωδία, η οποία από το 2000 εκτός από την Κύπρο συμμετείχε σε εκδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη, το Τσανάκκαλε, την Αθήνα, το Λονδίνο, την Μπρατισλάβα, την Ουγγαρία και τον Λίβανο, άσκησε διεθνή επιρροή τραγουδώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες το 2007.
Μετά την άρση των περιορισμών στα οδοφράγματα, τον Απρίλιο του 2003, πραγματοποίησε πολλές συναυλίες στην Κύπρο και στις δυο πλευρές, μεταφέροντας μηνύματα ειρήνης και συνεχίζει…
Η χορωδία, τέλος, τιμήθηκε από το Διεθνές Ινστιτούτο Μελετών Ειρήνης της Στοκχόλμης με το βραβείο «Edith and Morris Hiroshima Peace and Culture Foundation 2020» με 80.000 (ελβετικά φράγκα) όπως και με το βραβείο του Ιδρύματος Στέλιος Χατζηιωάννου για την προσφορά της στην επαναπροσέγγιση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, με τη χορηγία 10.000 ευρώ.
Λευκά περιστέρια που ανοίγουν τα φτερά τους στην ειρήνη …
Τα όσα συνέβησαν μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο είναι στη μνήμη όλων μας. Ο δίκαιος θυμός που προκύπτει από τα γεγονότα και τον πόνο που βίωσαν οι άνθρωποι αποθαρρύνει την αγάπη και τροφοδοτεί την εχθρότητα. Ωστόσο μόνο η αγάπη και η ειρήνη μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο, και όχι η εχθρότητα και ο πόλεμος που πάντα φέρνουν νέα δεινά. Όπως λέει και το ρητό “Δεν υπάρχει νικητής στον πόλεμο, δεν υπάρχει ηττημένος στην ειρήνη”, και δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την ειρήνη στο δρόμο προς την ευτυχία. Αλλά δεν αρκεί η επιθυμία της μιας μόνο πλευράς γι’ αυτήν, και οι δύο κοινότητες πρέπει να την επιθυμούν με την ίδια ειλικρίνεια και να καταβάλλουν προσπάθειες για να την κάνουν πραγματικότητα. Αυτό ακριβώς προσπαθεί να καταφέρει η δικοινοτική χορωδία κάτω από τα ενοποιητικά φτερά της μουσικής. Ας αφουγκραστούμε λοιπόν αυτά τα περιστέρια της ειρήνης που υψώνονται στον ουρανό της Κύπρου χωρίς να προσκολλούμαστε στους πόνους του παρελθόντος: Μας μιλούν για τον ΑΝΘΡΩΠΟ, και όχι για τον ΕΧΘΡΟ …
22.09.2021
Adnan ATALAY